Bộ bài Tây – Wikipedia tiếng Việt

Bởi chokienthuc

Bộ bài Tây (ở miền Bắc Việt Nam còn gọi là tú lơ khơ hoặc bộ ) – bao gồm có 54 lá bài (có bộ bài chỉ có 52 lá), trong đó có 52 lá thường: 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, J, Q, K, A, kết hợp với 4 chất: cơ, rô, nhép/chuồn/tép, bích và hai lá Joker – phăng teo.

Ở Việt Nam, thường gọi bộ bài này là bộ bài Tây vì xuất xứ từ Tây phương và để phân biệt với bộ bài ta (để chơi Tam cúc, tứ sắc, tổ tôm,…). Họa tiết phổ biến của bộ bài tây hiện nay là từ bộ bài tây của Pháp.

Contents

Thời sơ khai[sửa|sửa mã nguồn]

Bộ bài Open tiên phong ở Trung Quốc [ 1 ] [ 2 ] [ 3 ] [ 4 ] vào khoảng chừng thế kỷ thứ IX thời kỳ nhà Đường. [ 5 ] [ 6 ] [ 7 ] Trò chơi này được làm bằng giấy .

Bài lá được nói đến lần đầu trong lịch sử vào thế kỷ trong cuốn Collection of Miscellanea at Duyang của tác giả Su E, mô tả công chúa Tongchang, con gái Đường Ý Tông, chơi “bài lá” năm 868 với các thành viên gia đình nhà chồng.[4][8][9]:131 Thời nhà Tống, học giả Âu Dương Tu cho rằng bài lá đã có từ thời Trung Đường[2][3][4]

Trong âm Hán Việt, từ bài (牌) được dùng để mô tả cả hai loại giấy và các quân tú lơ khơ để chơi. Có lẽ các kiểu của bộ bài hiện đại ở Châu Âu đến từ các quốc gia của Ai Cập vào cuối năm 1300, trong đó thời gian của họ đã giả định một hình thức giống như vậy được sử dụng ngày nay. Mỗi bộ bài có 54 lá.

Một bộ bài tây cơ bản nguồn gốc từ Pháp, gồm 54 lá bài .

Họa tiết của bộ bài tây thường xuất hiện ở Việt Nam hiện nay có nguồn gốc từ Pháp. Một bộ cơ bản có 54 lá bài, trong đó có 52 lá thường: 2 – 3 – 4 – 5 – 6 – 7 – 8 – 9 – 10 – J (Jack) – Q (Queen) – K (King) – A (Ace) kết hợp với 4 chất: hai chất đỏ là , 2 chất đen là Tép (môt số nơi gọi là Nhép hoặc Chuồn) và Bích, cùng hai lá Joker (hay còn gọi là phăng teo).

Hai lá Joker ít khi được chơi tại Việt Nam, nhưng đôi khi nó lại là lá bài quan trọng (đóng vai trò như “lá bài định mệnh”) trong một số trò như Old Maid.

Các kiểu chơi phổ cập[sửa|sửa mã nguồn]

Phần lớn trong những cách chơi dưới đây chỉ sử dụng 52 lá bài, không dùng tới 2 quân phăng teo :

Chơi bài vui chơi[sửa|sửa mã nguồn]

Mặt sau của bộ bài
Bộ bài có 52 lá .

Bài tiến lên bạn chia mỗi người 13 lá. Vậy 4 người là đủ một sòng. Loại bài này 3 bích là nhỏ nhất, 2 cơ là lớn nhất. Cơ, rô, chuồn, bích theo thứ tự nhỏ dần, ví dụ 5 cơ lớn hơn 5 rô, 5 chuồn lớn hơn 5 bích, 5 cơ lớn hơn 5 chuồn,… hai lá giống nhau gọi là đôi, các lá kế tiếp nhau gọi là sảnh (hay bộ dọc), 345 là sảnh nhỏ nhất và vì có 3 lá nên gọi là sảnh 3 cây, cứ như vây có 4, 5, 6… 12 sảnh. Sảnh lớn đè sảnh nhỏ, đôi lớn đè đôi nhỏ theo nguyên tắc cơ rô chuồn bích. Bốn quân cùng số gọi là tứ quý chặt được hai (trong cách chơi miền Nam, ba đôi liền nhau gọi là ba đôi thông chặt được một heo, bốn quân bài cùng số là tứ quý chặt được hai heo và ba đôi thông, bốn đôi thông thì lớn hơn tứ quý và ba đôi thông…) Cứ thế đánh ai hết bài trước là thắng. Bài này dễ đánh, bạn càng đánh càng có kinh nghiệm và chơi hay hơn.

Bài cào hay gọi là bài 3 lá chơi bằng cách đếm nút, ví dụ 123 cộng lại 6 nút. Ai cao nút hơn thì thắng. 10, 20 nút gọi là bù, thấp nhất. Ba con JQK đi liền nhau thì gọi là ba tây, ba tiên hay ba cào … Nó lớn hơn 9 nút .
Mỗi người có 8 con cờ. Sau khi chia xong bài thì con bốc lên là chất nào thì chất đó là chất chủ, được đặt ngửa ở giữa, chồng con cờ còn lại xếp úp đè lên nhưng được đặt chệch đi để mọi người nhìn rõ chất chủ của từng ván bài .Từng người một tấn người bên cạnh theo vòng tròn. Người tấn ra bất kể lá nào, người bị tấn phải đỡ lá bài đó bằng một lá khác cùng chất và số lớn hơn, không có thì đỡ trưởng. Những người còn lại tấn người bị tấn bằng con bài có số bằng một trong những con bài trước. Nếu tấn mà thiếu bài thì bốc thêm số con cờ còn thiếu ở phần bài úp lên để đánh tiếp và làm cho đến khi hết bài .Một lượt tấn kết thúc khi người tấn và 2 người còn lại không còn con tựa như ( số bằng nhau ) hoặc có nhưng không muốn đưa ra ( con chủ, lá bài có số to … ) hoặc người bị tấn không hề đỡ được nữa. Trong trường hợp không hề đỡ được nữa thì người bị tấn phải lên toàn bộ những con bài mà những người kia tấn cho mình. Nếu người bị tấn không phải lên thì có quyền tấn người kế tiếp theo vòng. Sau mỗi một lượt tấn, mỗi người phải bốc cho đủ 8 quân cờ trên tay theo thứ tự ưu tiên : người tấn, người bị tấn, người kế người bị tấn và người còn lại. Ngược lại, quyền tấn tiếp nối dành cho người kế cạnh. Ai hết bài trước là thắng .Bài tấn còn hoàn toàn có thể chơi theo bè : cứ 2 người ngồi đối lập là 1 bè, 4 người chơi có 2 bè. Chơi bè sẽ giảm tải cho người bị tấn, chỉ bị 2 người tiến công thay vì 3 như khi chơi lẻ. Thứ tự về 1-2-3 – 4 của 4 người sẽ xác lập bên thắng : Nếu một bên có một người về nhất, người kia về bét, còn bè kia một người về nhì, một người về ba thì ván đó hòa .
Bài cụ thể : Phỏm

Tá lả/Phỏm chia một người 10 quân, những người còn lại 9 quân. Nhà có 10 quân đánh đầu tiên 1 cây bất kỳ. Nhà sau có thể ăn được cây đó ghép vào những cây mình đang có (2 cây) để tạo được “phỏm” thì là hợp lệ. Phỏm là 3 quân giống nhau hoặc 3 quân đồng chất (Ví dụ: 3 cây át, 3 cây 2 hoặc 2-3-4 rô, 5-6-7 cơ). Nếu không ăn được thì “bốc nọc”, và quân bốc nếu có thể ghép được thành phỏm thì đánh cây lẻ đi. Mục đích chờ ăn, bốc nọc tạo được càng nhiều phỏm càng tốt và không cho nhà dưới ăn cây của mình tránh bị mất cược ăn cây và bị đền

1. Phân biệt thắng thua, mức cược- Sau khi hạ phỏm, nhà nào còn ít điểm nhất là thắng- Khi có nhà ù. Ù là khi nhà đó có 3 phỏm trên tay là thắng làng luôn .- Ù tròn : Là khi nhà đó có 3 phỏm, trong đó có 1 phỏm 4 cây hoặc hạ được 3 phỏm và gửi đi cây lẻ còn lại vào phỏm nhà khác. Trường hợp gửi chỉ dành cho người hạ sau, gửi phỏm thì gửi vào bất kể nhà nào hạ trước có phỏm mà mình có cây gửi vào để ghép thêm phỏm- Móm : Là khi nhà đó không có phỏm nào trên tay. Với trường hợp nhiều nhà móm thì ai móm tiên phong, hạ tiên phong là thắng và ăn theo cược móm chứ không phải cược nhất, nhì, ba2. Các trường hợp bị phạt ( mức phạt tùy pháp luật từng nơi chơi )- Ăn láo : Ăn cây mà không ghép được phỏm

– Ù đền: Là khi nhà trên đánh cho nhà dưới ăn 3 cây liền thì bị đền thay cho 2 nhà còn lại. Hoặc khi nhà trên hạ, hết vòng đánh. Nhà dưới ăn cây lẻ nhà trên đánh (cây chốt) làm cho họ được thêm lượt đánh, sau đó họ ù thì nhà ăn cây chốt sẽ bị đền làng.

Klondike/Solitaire là trò chơi dành cho một người, Loại bài này A là nhỏ nhất, K là lớn nhất. Cơ, rô, chuồn, bích không theo thứ tự.

Mục tiêu là đưa hết những quân cờ lên bốn ngăn trên .
Ngoài chơi bài vui chơi, người ta còn dùng tú lơ khơ để bói, gọi là bói bài Tây. Trong đó, từng chất và từng con cờ có ý nghĩa khác nhau :

  • Rô tương ứng “đời”
  • Cơ tương ứng “tình”
  • Bích tương ứng “tai nạn”
  • Nhép tương ứng với “tiền”

Có nhiều cách xem bói bài tây khác nhau .

Liêng là một trong những kiểu chơi bài lá hiện nay rất phổ biến Việt Nam. Chơi bài Liêng dùng bộ bài tây 52 lá để chơi

Lưu ý : bộ J, Q., K với sự sắp xếp bất kể được tính là đĩThứ tự những xấp bài theo độ lớn từ thấp đến cao là đĩ, liêng, sáp .
Bạn hoàn toàn có thể ảo thuật với 1 số trò mê hoặc nhằm mục đích vui chơi cho mình và cho người theo dõi

Liên kết ngoài[sửa|sửa mã nguồn]

You may also like

Để lại một bình luận